गिरिराज बाँस्कोटा

पाँचथर– मेची राजमार्गमा पर्ने हेवा खोलामा बाढीले डाइबर्सन बिगारेपछि करिब ४५ मिनेटको बाटो उकालो–ओरालो गर्दै यात्रा भईरहेको देख्न पाइन्छ । विरामी, वृद्धवृद्धा र केटाकेटीलाई समस्या छ भने गाडी कहिले सञ्चालन हुन्छ भन्ने अन्योलता छ ।

हेवा खोलको यो दुःख २०८० सालदेखि सुरु भएको हो । २०५१ सालमा बनाइएको ४५ दशमलव ५२ मिटरको पुल २०८० असार पहिलो साता बाढीले बगाएको थियो । बाढीले बगाएपछि २ करोड ३५ लाख खर्चिएर बनाइएको बेलिब्रिज २०८१ असोज–१२ गतेको बाढी बगायो । हेवाको दुखको श्रृखला यतिमै रोकिएन । बेलिब्रिज पनि बगाएपछि ७० मिटर लामो मुडुलर ब्रिज बनाउन काम अघि बढ्यो । काम अन्तिम चरणमा पुगेको बेला जेठ ३१ भाँचिएर तीन जनाको मृत्यु भयो भने तीन जना घाइते भए ।

निर्माण सकिएर सुविधा पाईएला भन्ने आशा पुनः दुखमै परिणत भयो । बेलिब्रिज बगाएपछि डाइबर्सन बनाइएको थियो । पने स्टक पाइप राखेर अर्को डाइबर्सन बनाइएको थियो । आइतवार बिहानैदेखि डाईबर्सन भन्दा माथिबाट बाढी बगीरहेको छ । बाढीको बहाव अत्यधिक रहेकाले कहिले सुचारु गर्न सकिन्छ भन्ने यकिन गर्न नसकिएको पाँचथरका प्रहरी प्रमुख डिएसपि कौशल बुढाथोकीले जानकारी दिए ।

जसले सिङ्गो ताप्लेजुङ जिल्ला र पाँचथरका हिलिहाङ, याङ्वरक र फालेलुङको सडक सम्बन्ध टुटेको छ ।

अस्थायी डाईबर्सन माथि बाढी बढेको छ । अब यहाँबाट गाडी चल्न सम्भावना अन्योल रहेको छ । गाडी खोलाबाट पार हुन् नसकेपछि ४५ मिनेट भन्दा लामो बाटो गर्मिमा हिडेर वारी–पारी गरिरहेका छन् ।

‘म यहाँ बसेको १५ वर्ष भन्दा धेरै भयो । यसरी बाढी आउने गरेको थिएन । तीन बर्ष यतात काबुनै बनायो’ स्थानीय धनमाता गुरुङले भनिन्, ‘सारै दुख भईरहेको छ ।’

मुडुलर ब्रिज पुनः जडानमा अन्योल

जडानको अन्तिम चरणमा मोडुरल ब्रिज भाँचिएकाले विगतको जस्तै सास्ती फेरी भोग्नु परेको छ । अब यो कहिले बन्ने अन्योल रहेको छ । भारतले ब्रिजका सामाग्री दिएपछि नेपाल सरकारले जडानका लागि ३ करोड ५० लाखमा ठेक्का लगाएको थियो । भाँचिएपछि जोडिएका सामाग्री निकालिएको छ तर पुनः जडानको काम अघि बढेको छैन । काम अघि बढाउनलाई प्रयास भईरहेको सडक डिभिजन कार्यालय इलामका सव–इन्जिनियर सिताराम गौतमले बताए ।

भाँचिएपछि बनेको छानबिन समितिले जोड्न आवश्यक सामग्री, निर्माण विधि, लन्चिङ किट, जडान सम्बन्धी मार्गदर्शन (गाइडलाइन) सहित पुनः जडानका लागि सुझाव दिएको थियो ।

पुल निर्माणनै मुख्य विकल्प भएको पाँचथरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी अर्जुन पोखरेलले बताए । पटक पटक अनुरोध गरिरहेपनि काम सन्तोषप्रद नदेखिएको उनले बताए । सडक विभाग अलि गम्भीर रूपमा लागेर चाडैँ सक्नु पर्ने भएपनि त्यस्तो हुन नसकेको उनको भनाई रहेको छ ।

हेवाले अरू बाटोमा पनि पुल बगायो

हेवा खोलामा पर्ने अरू सडकका पुलहरू पनि बगाएको छ । २०८० सालको बाढीले हेवा खोलामा रहेका पाँच वटै पुल बगाएको थियो । हेवाका सबै पुल बगेका हुन् । तमोर करिडाेरको माझीटार नजिकको बेलिब्रिज बगाएको थियो । फालेलुङमा दुईवटा र फिदिममा अर्को पुल पनि बगाएको थियो । सबै पुल पुनः निर्माण हुन सकेका छैनन् ।

विकल्पै भएन

ताप्लेजुङ र पाँचथरका तीन पालिकामा जानका लागि अरू बाटोको विकल्प देखिएको छैन । तमोर करिडोर विकल्प भएपनि खोलामा पुल छन् । विकल्प नभएपछि हिडेर वारिपारी गरिदै छ । बाटो निक्कै अफ्ठ्याराे रहेको छ । विराम, वृद्धवृद्धा, केटाकेटीलाई यात्रा गर्न र समान ओसार पसार गर्न समस्या छ । केही दिन गाडी नचल्ने हो भने अभाव खड्कीनेमा ताप्लेजुङ चिन्तित छन् ।

न फड्के न, झोलुङ्गेपुल

हेवा खोलामा फड्के वा झोलुङ्गे पुल हुनु हो भने धेरै सहज हुने देखिन्छ । ४५ मिनेटभन्दा लामो हिडेर यात्रा गर्नु पर्ने थिएन । गत वर्षपनि फड्के बनाइएको थियो । फड्केबाट मोटरसाइकल र खोला तर्न सजिलो भएको थियो । सामानपनि फड्केबाटै बोकेर वारपार गरिन्थ्यो । या पल्ट फड्के बनाउने ध्याननै गएको देखिदैन । बर्सेनि बाढीले समस्या पार्ने भएकाले झोलुङ्गे पुल बनाउने तर्फ पनि ध्यान दिएको छैन ।

निष्प्रभावी नेताहरू

सरकारले गरेका विभिन्न कामहरूमा आफ्नो पहल भन्न र भन्न लगाउन तम्सिने नेताहरू हेवामा बर्सेनि देखिने समस्या समाधानका लागि प्रयास गर्न सफल भएका छैनन् । मोडुलर ब्रिज भाँचिएपछि सुरक्षित हिसाबले पुनः जडानको काम तत्काल थाल्नका लागि नेताहरूले दबाब दिन सकेका छैनन् । हिडीरहेकाहरूले ताप्लेजुङ र पाँचथरका नेताहरूको चर्को आलोचना गरेको सुन्न पाइन्छ ।

 

खोलामा अवरोध भएपछि डब्लु चोकमा जम्मा भएका गाडी । यहिबाट हिडेर ताप्लेजुङ तर्फ जानु पर्छ ।